Monday, June 30, 2014

Aile İstanbul'da

Selahattin amcamın oğlu Kaan'a anlattığına göre:

Sana'dan Aden'e dedem, Zekiye, Faika büyükannemler Fevziye, Sabiha halamlar Seyfeddin, Alaeddin ve Mustafa amcam'lar at ve deve sırtında gelirler. Ordusu ise İskenderiye'ye gönderilir. Aden'de bir İngiliz savaş gemisiyle İstanbul'a hareket ederler. Kendisine bir kamara tahsis edilir.
Dedem bütün servetini altın olarak beline sarar, ancak bir tuvalet ihtiyacı sırasında, bunları belinden çıkarır ve günlerce uykusuzluk ve yorgunluğun da tesiri ile orada unutur. Ve daha sonra da bulamaz. Kaptana çıkıp durumu anlatsa da bir şey değişmez. Dedem trajik şekilde bütün birikimlerini kaybeder ve İstanbul'a geldiğinde beş parasızdır.

İstanbul'a dönüş böyle acıklı bir şekilde olur. Babamın anlattığına göre:

Bir dadı ve bir de arabacı vardır yanlarında. Sana'da beraber oldukları bu emektar insanlar da onlardan ayrılmak istemezler ve İstanbul'a gelirler. Ama daha sonra maddi şartlar onları yanlarında tutmaya elvermez.Yıllar sonra kardeşim Necdet'in de hatırladığı gibi ben İstanbul'da okurken ailece Ankara'dan beni ziyarete geldikleri bir sırada tramvayda dadıyı görürler. Tramvay tenhadır bir durakta yaşlı bir kadın biner. Babam dadısını hemen tanır gider sarılır. 1964-65 yılları olmalı.

İstanbul'a dönen aile Üsküdar'a yerleşir. Babam Şemsipaşa mektebinde iki sene eski Türkçe ile eğitim görür.


Fotoğraf 1922-23 yıllarında çekilmiş olabilir. Arkada Türk bayrağı var. Kalpakların olması ve asker kıyafetli çocuklar, bir zafer heyecanını yansıtıyor. Babamda da kalpak var. Üsküdar'da Çiftekayalarda yüzdüklerini ve Karacaahmet mezarlığından karanlıkta korkudan koşarak geçtiklerini anlatırdı.

Dedemin görevi ve yeri hakkında tam bilgim yok fakat elimizde belge olarak 1923 yılında emekli olamak için verdiği bir dilekçe var.
1893 yılında başladığı askerlik görevi 1923 yılında 30 yılı bulmuş durumda. Emekli olmak istiyor.


Diğer eş zamanlı bir belge de gene 1922-23 yılına ait.

Annesi Münevver ve ağabeyi Rıza  ile Cidde'ye gitmek ister. Annesini Hac'a götürmek istediği ve bıraktığı yerleri tekrar görmek istediği anlaşılıyor.

Babam dedemin Üsküdar Paşalimanı'nda bulunan Tütün Reji'si depolarında da çalıştığını anlatırdı. Bu da emekli olduktan sonra olmalı.

Friday, June 20, 2014

Miralay Oluşu -Mondros Mütarekesi ve Dönüş

Osmanlı Devleti I.Dünya Savaş'ından yenilgi ile çıkınca Hicaz ve Kutsal yerleri de terketmek zorunda kalmıştır. Savaşlar 30 Ekim 1918 Mondoros antlaşması ile sonlanıyor. Medine 23 Ocak'a kadar teslim edilmese de sonuç teslim ve geri dönüş oluyor. Miralay'lığa terfi belgesi 23 Eylülde verilmiş olduğuna göre antlaşmadan önce yani daha dönmeden verilmiş olmalı.


 Dedemiz Miralay(Albay) olmuş ve 2.Ordu 12.Kolorduya tayin edilmiştir. (Yukardaki belgeleri okuyunca daha fazla bilgi edineceğiz).


Çalışmamızın devamını okumak için altta "Older Posts" a lütfen tıklayınız. 

Thursday, June 19, 2014

Harp Madalyası ve Beratı

Dedemizin Hicaz Alayı'nda geçen güzel günleri 1914 yılında çıkan I.Dünya savaşı ile bozulmuş olsa gerek. Görev yeri Yemen'in başşehri olan San'a şehridir. Orada evlenmiş ve dört çocuğu da orada doğmuştur. Savaş sırasında İngilizlerin kışkırtması ile Lawrence gibi casuslar da kullanılarak bir Arap milliyetçiliği fikri yayılmaya çalışılmıştır. Mekke emiri Şerif Hüseyin başta olmak üzere bir çok arap kabilesi, İngiliz altınları ve krallık hayalleri ile kandırılarak Osmanlı devletine ihanet etmiştir. Yemen'de İmam Yahya son ana kadar devlete sadık kalmıştır. 1916-17 yılları arasında yapılan bu savaşlarda bulunan dedemize de bir madalya verilmiştir.
 

 

Bu berat divan hattı ile yazıldığı için okunması hiç kolay değil. Internette bulduğum bir madalya beratı ile benzerlik kurarak gereken kısımları açıklamaya çalıştım. Bu konuda Facebook yazışmalarımız da aşağıda.


Tuesday, June 17, 2014

En Eski Fotoğraflar

Elimizdeki en eski fotoğraflar tahminlerimize göre 1908-1910 yılları arasında çekilmiş. Dedemizin kaymakam yani yarbay olduğu yıllara rastlıyor. 1908 yılında II. Meşrutiyet'in ilanı ile II.Abdülhamid'in devrilerek yerine V.Mehmed Reşat'ın geçiyor. Hicaz demiryolu açılışı da 1908 yılında yapılıyor.

Fevziye halamız ile dedemiz -(105 yıllık fotoğraf)



Bu fotoğrafı 19.9.2007 yılında İzmir'de çekmiştim. Dedemizin fotoğrafını da çekerek arşivime koymuştum

Monday, June 16, 2014

Dedemizin Nüfus Kaydı

Belgeler içinde devlet kayıtları en güvenilir olanları. Doğum tarihi değiştirilmeleri gerçekleri izlemeyi zorlaştırıyor. Babamın ölüm tarihi de kayıtlarda hatalı 1984 yerine 1954 yazılmış.


Kardeşlerin belirleyebildiğim gerçek doğum tarihleri şöyle olmalı:

1904  (1320) Fevziye
1909  (1325) Sabiha
1911  (1327) Seyfeddin
1912  (1328) Alaeddin

1914  (1330) Mustafa   nüfusta 01.07.1920 kayıtlı
02.01.1926  Semiha  (Köyceğiz)
18.07.1927  Selahattin (Çumra)
01.03.1930  Hatice (Karaman)
05.07.1934  İrfan (Bursa) nüfusta 01.07.1933 kayıtlı
17.05.1940  Yüksel (Bursa)




Saturday, June 14, 2014

Dedemizden kalan belge- Seceremiz

Dedemiz 140 yıl sonra kendisini torunlarına hatırlatmayı başardı. Zaman ayırıp aklına geldikçe geliştirdiği seceremiz ondan bize kalan çok önemli bir belge. Bu belge olmasa onun dede ve ninelerinin isimlerini  sözlü iletim yolu ile şimdi bilemezdik. Bu belge eski Türkçe olduğu için uzun zaman bizler tarafından değerlendirilemedi. İnternet ortamının olanakları ile de şu anda bizlerin geçmişini aydınlatıyor.

Kısa sürede eski Türkçe öğrenerek ve yardım alarak isimlerin yanına  Latin harfleri ile karşılıklarını yazdım. Ayrıca dedemin ölümünden sonra doğan kuzenlerimi de ekledim.


Dedemiz, Eskişehir'de buluşup toplu fotoğraf çektirmemizden sonra  Bursa'ya dönüşünde seceremiz üstünde çalışmış(1952-53). Sabiha halamın eşi Mehmed enişteyi yazarken artık yeni Türkçe harfleri kullanmaya başlamış. Onların çocukları Yılmaz ve Hayrünnisa'yı bitirdikten sonra sıra bizim ailemize gelmiş. Annemi, sonra beni yazmış. Benim ismim kurşunkalemle Nejat olarak duruyor. Kararsız kalmış olsa gerek . Sonra Necat olmalı diye düşünmüş. Daireleri mürekkeplemeden , Erol ve Necdet için hazırladığı yerlere bir şey yazamadan çalışmasına ara vermiş. Bu belgede beni en çok heyecalandıran keşfim 1957 yazında doğan Nurten'in doğumunundan sonra son olarak dört kardeş arasında bir çizgi ile onun da yerini belirlemiş olması. Kısa bir zaman sonra da dedemiz 31.3.1958 tarihinde aramızdan ayrılıyor. Nur içinde yatsın.

Bu durumdan ben de kendime bir vazife çıkardım. Dedemin başladığı çalışmayı devam ettirmeye karar verdim.

Thursday, June 12, 2014

Dedemizin Yaşam Özeti

Kronolojik bir dökümün eksik bilgileri tamamlamaya yardımcı olacağını düşünerek aşağıdaki tabloyu hazırladım. Belge olmadığı halde rütbe alma tarihleri gibi bilgileri normal kıdem zamanlarına bakarak ve internet ortamında aynı doğumlu arkadaşları ile karşılaştırarak belirledim. Bu tabloya hayali bir canlandırma olarak bakmakda yarar var. Bilgi almak için aşağıdaki bağlantılara girilebilir.

Cihan Harbinde Hicaz ve Medine Müdafaası
rütbeler
madalya
Fahrettin Paşa'dan Medine fotoğrafları
Tarih Bilgisi-a
Tarih Bilgisi-b
Ahmet Nuri Diriker



Dedemiz Mehmed Rifad Uğurlu

Yaşı

1874-1896
1874Ardanuç-ARTVİN'de doğar

161890Bursa Işıklar Askeri Lisesine girişi

191893İstanbul Harbokulu'na giriş

211895Subay Mülazım-ı Sani (Teğmen)
1896-1918YEMEN

22? 1896 ?Hicaz Alayı Yemen

241898Mülazım-ı Evvel (Üsteğmen)

271901Yüzbaşı

281902Zekiye hanım ile evlenir

301904Kolağası (Kıdemli Yüzbaşı)

301904İlk kızı Fevziye doğar-Nüfus kaydı 1904

331907Binbaşı

341908Abdülhamid'in halli. Meşrutiyetin ilanı.

351909Kızı Sabiha doğar.-Nüfus kaydı 1914 Suphiye

36-371910-11Kaymakam (Yarbay)

36-371910-11Kızı Fevziye ile oturarak ve taburu önünde atlı olarak fotoğrafı çektirir.

371911Oğlu Seyfeddin doğar. Nüfus Kaydı 1913

381912Oğlu Alaeddin doğar. Nüfus Kaydı 1914

381912Faika hanım ile evlenir.

401914I. Dünya Savaşı

421916Oğlu Mustafa Necmettin doğar. Nüfus kaydı 1920

42-431916-1917Savaşlar ve Harp madalyası alıyor.

4423.9.1918Miralay (Albay). 129.Alay

4430.10.1918Mondoros Mütarekesi

441918Aden'den harp gemisi ile ailece İstanbul'a döner.
1919-1925İSTANBUL

451919


?1922-24Şemsipaşa Mektebi-Çiftekayalar-Karacaahmet-Doğancılar

491923Dedem askerde 30 yılını doldurur ve emeklilik dilekçesini verir.

50-51?1924-25???Üsküdar Tütün Rejisi memuriyet (Paşa Limanı, Sahilde Tütün Depoları)???Belki askerden sonra

51-52?1925-26Köyceğiz'e taşınma kararı ve ailenin dağılması

51?1926??Zekiye hanım ve çocukları Eskişehir Odunpazarında ev tutuyor. Sabiha hala TCDD cer atölyesinde memur oluyor.



Seyfeddin amca uçak fabrikasında çırak olarak işe başlıyor.??
1925-1931GÜNEY ANADOLU

51?1925Türkiye'de ilk çocuğu Semiha(FatmatüzZehra) Köyceğiz'de doğuyor 8 ay sonra ölüyor.-Nüfus kaydı 1926

52?1926Çumra'ya taşınma ve oğlu Selahattin doğuyor.-Nüfus kaydı 1927.

55?1929Karaman'a taşınma ve kızı Hatice doğuyor.-Nüfus kaydı 1930.
1931-1958BURSA

57-58?1931-32Emeklilik çağı. Bursa'ya yerleşme.

58-59?1932-33?Kayan Ağaçcılar'daki ev ? Satın aldı veya yaptı? Önce kirada oturmuş olabilir. Selahattin amcam ilkokula burada başlamış olmalı

591934Oğlu İrfan doğuyor.-Nüfus kaydı 1933

6015.3.1935Eskişehir'den çocukları aileyi ?doğum? için ziyarete geliyorlar. Topluca fotoğraf çektiriyorlar.

661940Kızı Yüksel doğuyor. Aile Toplu olarak fotoğraf çektiriyor.


???Setbaşı büfesi ve bakkaliye

8431.03.1958Vefat